Historia produkcji mis szklanych i innych naczyń użytkowych sięga tysięcy lat. Pierwotnie były one wytwarzane ręcznie przez dmuchanie w rozgrzane szkło, a następnie formowanie go za pomocą odpowiednich narzędzi. Obecnie stosuje się różne technologie w procesie wytwarzania mis szklanych, które umożliwiają bardziej precyzyjne i masowe produkcje.
Misy szklane to naczynia, które są powszechnie stosowane do serwowania potraw, takich jak sałatki, zupy, przekąski, desery i inne potrawy, ale także jako akcesoria do dekoracji wnętrz lub tworzenia kompozycji z kwiatów. Szkło jest materiałem nieprzenikliwym i niechłonnym, co oznacza, że jest higieniczne, łatwe do czyszczenia i odporne na plamy i zarysowania. Misy szklane są estetyczne i pozwalają na piękne prezentowanie potraw, jaki i kompozycji dekoracyjnych.
Misy szklane występują w różnych rozmiarach, kształtach i wzorach, co pozwala na dopasowanie ich do różnych potrzeb i stylów aranżacji. Mogą mieć gładkie lub wzorzyste powierzchnie, a także ozdobione rzeźbieniami, kolorowymi wzorami lub szlifem.
Najstarsze techniki wytapiania szkła
Legenda spisana przez starożytnego, rzymskiego naukowca Pliniusza, przypisuje wynalezienie szkła fenickim kupcom, którzy przewozili sodę z Egiptu do Mezopotamii i postanowili spędzić noc na piaszczystym brzegu. Soda zmieszana z piaskiem wpadła do ogniska rozpalonego przez kupców, a rano Fenicjanie znaleźli wśród ostygłych węgli kawałki nieznanej dotąd substancji. To tylko legenda, dlatego że szkło było dobrze znane i dość szeroko stosowane już w III tysiącleciu p.n.e. Od niepamiętnych czasów wyroby ze szkła znajdowano także w fenickich miastach na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Najstarsze szkło wytapiano nad otwartym ogniem w glinianych misach w dość niskiej temperaturze. Spiekane kawałki masy szklanej wrzucano gorące do wody, co powodowało ich pękanie na płytki, tzw. fryty. Następnie fryty zmielono na pył kamieniami młyńskimi i ponownie stopiono. Podczas wykopalisk archeologicznych starożytnych i średniowiecznych warsztatów szklarskich z reguły znajdują się dwa piece:
- jeden do wstępnego topienia,
- drugi do topienia fryt.
Starożytne techniki trwają do dziś
Na przełomie nowej ery nastąpiła rewolucja w szklarstwie. We wschodnich prowincjach Cesarstwa Rzymskiego zaczęto budować wysokotemperaturowe piece do topienia szkła, które umożliwiały przeróbkę masy szklanej o znacznie wyższej jakości. Dawało to możliwość uzyskania przezroczystego, bezbarwnego szkła, do którego jesteśmy obecnie przyzwyczajeni. W tym samym czasie w starożytnym fenickim mieście Sydon wynaleziono technikę dmuchania szkła fajką. Umożliwiło to wytwarzanie przezroczystych cienkościennych naczyń o różnych kształtach. Szklana fajka przetrwała do dziś bez większych zmian. Jest to wydrążony metalowy pręt o długości 1-1,5 m, w jednej trzeciej osłonięty drewnem. Oprócz tego najważniejszego narzędzia hutnik potrzebuje metalowych nożyczek do cięcia masy szklanej i mocowania jej do tuby, a także długiej pęsety do wyciągania i kształtowania.
Masowa produkcja naczyń szklanych
W drugiej połowie XIX w. produkcja szkła została zmechanizowana. Podstawę mechanizacji stworzył w Niemczech Siemens w 1870 roku, pierwszy działający nieprzerwanie piec wannowy do topienia szkła. Wkrótce pojawiły się maszyny szklarskie do wydmuchiwania puszek, butelek, szklanek, żarówek lamp elektrycznych oraz naczyń używanych w gospodarstwach domowych.
Techniki formowania mis szklanych
Dmuchanie w formy, to tradycyjna metoda wciąż szeroko stosowana we współczesnych hutach szkła. Polega ona na dmuchaniu rozgrzanego szkła w formy, które nadają mu pożądany kształt misy.
Przy użyciu technologii wytłaczania rozgrzane szkło jest wyciskane przez wąskie otwory w metalowej formie, tworząc w ten sposób misy o określonym kształcie.
Inna technika polega na odlewaniu formy poprzez wlanie roztopionego szkła do matrycy i pozostawieniu go do stężenia. W przypadku produkcji masowej mis szklanych stosuje się także metody mechaniczne, takie jak tłoczenie, cięcie laserowe i szlifowanie. Rzadziej stosowana jest technologia stożkowa, która polega na umieszczeniu rozgrzanego szkła na płaskiej formie i zastosowaniu ciśnienia, aby odpowiednio ukształtować naczynie.
W zależności od wielkości produkcji, projektu i specyfikacji końcowego wyrobu, producenci mis szklanych mogą wybierać różne technologie, aby osiągnąć pożądane efekty, które zadowolą odbiorców.
