Parlament Europejski, Rada Europejska i Komisja Europejska odrzuciły poprawkę 171, nieprzyjazne klimatowi rozporządzenie żywnościowe, zakwestionowane jako atak na zrównoważony rozwój przez prawie pół miliona konsumentów w petycji zainicjowanej przez ProVeg International.
W przełomowej walce o zrównoważony rozwój i zatrzymanie cenzury roślinnych zamienników nabiału ProVeg został wsparty przez wiodące organizacje pozarządowe, w tym Greenpeace i WWF, a także Gretę Thunberg i firmy z branży roślinnej, takie jak Upfield, Oatly, Nestle i Alpro.
Decyzja odzwierciedla publicznie zatwierdzony przez IPCC, FAO, WHO i Komisję EAT-Lancet konsensus naukowy, dotyczący potrzeby przechodzenia w kierunku diety roślinnej.
To zwycięstwo zdrowego rozsądku. Obywatele, przemysł i eksperci zabrali głos, a UE posłuchała. Absurdem byłoby cenzurowanie produktów pochodzenia roślinnego, w tym samym czasie doradzając konsumentom przejście na dietę roślinną. Wyobraźmy sobie cenzurowanie samochodów elektrycznych lub papieru z recyklingu. Podziwiamy UE za jej bystrość mimo ogromnej presji nieodpowiedzialnych ekologicznie interesów – komentuje Jasmijn de Boo, Wiceprezeska ProVeg International
W punkcie zwrotnym dla zdrowej i zrównoważonej diety w Europie, poprawka 171 – projekt przepisów, które miały na celu nałożenie surowych, nowych ograniczeń na żywność pochodzenia roślinnego, zaproponowany przez komisję AGRI Parlamentu Europejskiego – została odrzucona przed trójstronnymi rozmowami w UE. Europejski Zielony Ład i zawarta w nim mapa zrównoważonej żywności, strategia “Farm to Fork”, reprezentują progresywne priorytety klimatyczne Europy.
Poprawka 171 bezpośrednio zaprzecza jednak europejskim celom w zakresie zrównoważonego rozwoju, przekreślając szansę dla europejskiego przemysłu spożywczego na skorzystanie z trwającej już transformacji systemów żywnościowych.
Wśród organizacji zajmujących się żywnością, dietetyką i żywieniem oraz międzynarodowych towarzystw naukowych panuje powszechna zgoda co do tego, że ze względów zdrowotnych i środowiskowych nasza dieta powinna zawierać coraz więcej produktów pochodzenia roślinnego, a coraz mniej produktów pochodzenia zwierzęcego. – Consumer and User Confederation (Konfederacja Konsumentów i Użytkowników)
Przede wszystkim szkoda, że ta poprawka w ogóle się pojawiła i została poddana dyskusji
Nie odzyskamy już cennego czasu, który został stracony, próbując znaleźć kompromis w tej sprawie, ale możemy być zadowoleni, że strony negocjujące odzyskały rozsądek i zdecydowały się porzucić projekt. Sektor roślinnych alternatyw odgrywa kluczową rolę w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska, zdrowia ludzi i dobrostanu zwierząt, a UE musi wspierać a nie powstrzymywać jego rozwój. – mówi Francisco Guerreiro, poseł do Parlamentu Europejskiego
Parlament Europejski, Komisja i Rada Ministrów rozpoczęły 21 kwietnia negocjacje trójstronne, które obejmują tematy wspólnej organizacji rynków produktów rolnych (WOR). Negocjacje dotyczące WPR i wspólnej organizacji rynku rozpoczęły się w listopadzie 2020 r., a poprawkę 171 ogłoszono wkrótce po publicznym zobowiązaniu do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 r. Zmiana nie była przedmiotem zwykłego procesu kontroli publicznej w drodze oceny skutków lub otwartych konsultacji, co wywołało wzburzenie wśród konsumentów i sektora roślinnych alternatyw. Rozporządzenie obejmowałoby jedynie sektor roślinnych alternatyw.
Powszechnie potępiana w okresie poprzedzającym podjęcie decyzji nowelizacja została skrytykowana przez szeroką i zróżnicowaną grupę interesariuszy, w tym:
- 456 000 konsumentów za pośrednictwem publicznej petycji, zainicjowanej przez ProVeg, Upfield i Oatly, przy wsparciu 96 innych organizacji.
- 21 organizacji pozarządowych, w tym WWF i Greenpeace, w liście otwartym.
- Przedstawicieli branży mleczarskiej, w tym prezesa Berglandmilch, największej austriackiej spółdzielni mleczarskiej – liczącej ponad 11 000 członków – w komunikacie medialnym.
- CECU (Konfederację Konsumentów i Użytkowników)
- 34 posłów do Parlamentu Europejskiego za pośrednictwem pisma.
- Europejską Organizację Konsumentów (BEUC), która w zeszłym roku wezwała posłów do Parlamentu Europejskiego do protestowania przeciwko nowelizacji na podstawie braku uzasadnienia dla wprowadzenia takich przepisów.
- Międzysektorową grupę 94 firm spożywczych i organizacji pozarządowych, w liście publicznym.
- Aktywistkę Gretę Thunberg.
- Dr Melanie Joy, której wideo zwróciło się do Komisji Europejskiej i państw członkowskich o odrzucenie poprawki 171 i zaprzestanie cenzury roślinnych zamienników nabiału.
Obecnie UE odmówiła poparcia antykonkurencyjnej i nieodpowiedzialnej polityki środowiskowej, która wprowadziłaby szereg nowych ograniczeń dla roślinnych zamienników nabiału (i tak już najbardziej restrykcyjnej kategorii żywności w UE).
Jako założyciel Europejskiego Sojuszu na rzecz Żywności Roślinnej, walka z przepisami antykonkurencyjnymi zawsze była jednym z naszych priorytetów. Przez ostatnie kilka miesięcy Upfield był zdecydowanym przeciwnikiem poprawki 171, a dzisiejsza decyzja o jej odrzuceniu jest wygraną dla przemysłu spożywczego opartego na roślinach i dla wszystkich osób, które podpisały petycję, aby zadeklarować swoje poparcie. – powiedziała dr Jeanette Fielding, dyrektor ds. korporacyjnych i komunikacji w Upfield. Ale bitwa nie została wygrana. Sprawiedliwość dla konsumentów i dla naszej planety zostanie osiągnięta tylko wtedy, gdy żywność pochodzenia roślinnego zostanie sprawiedliwie traktowana w świetle prawa, na równi z żywnością pochodzenia zwierzęcego.
Wprowadzanie poprawki 171 oznaczałoby, że zabronione byłyby:
- Znane formaty opakowań, takie jak karton mleka roślinnego lub blok margaryny roślinnej.
- Wizualne przedstawienia żywności pochodzenia roślinnego, gdyby można było je ocenić jako „przywołujące” lub „imitujące” nabiał – na przykład obraz mlecznego wiru na opakowaniu napoju owsianego.
- Twierdzenia naukowe, które porównują żywność pochodzenia roślinnego z produktami mlecznymi, na przykład „połowa emisji dwutlenku węgla z masła mlecznego” we wszystkich komunikatach, w tym w mediach cyfrowych i społecznościowych.
- Podstawowe informacje o alergenach, takie jak „nie zawiera mleka”;
- Przydatne opisowe terminy, takie jak „kremowy”, „maślany”, „używaj jak śmietany do gotowania” lub „wegańska alternatywa dla jogurtu”.
Z zadowoleniem przyjmujemy decyzję o odrzuceniu poprawki 171. Konieczne i krytyczne pod względem czasu jest skoncentrowanie się na usunięciu przeszkód prawnych utrudniających przejście na zrównoważony system żywnościowy, a nie na wprowadzaniu nowych. Nauka pokazuje, jak ważne jest przejście na dietę roślinną, aby stawić czoła zmianom klimatycznym i wyzwaniom zdrowia publicznego. Biorąc pod uwagę, że mamy tylko dziewięć lat na osiągnięcie celów porozumienia paryskiego, wszyscy musimy skupić się na tym, jak możemy przyspieszyć zmianę i ułatwić konsumentom wybór opcji opartych na roślinach – powiedziała Cecilia McAleavey, dyrektor ds. Publicznych i zrównoważonego odżywiania w Oatly.
Europa przemówiła. Kryzys klimatyczny jest najwyższym priorytetem i nie pozwolimy na antykonkurencyjną, lekkomyślną ekologicznie politykę, wprowadzającą szereg nowych ograniczeń dla roślinnych alternatyw nabiału (i tak już najbardziej restrykcyjnej kategorii żywności w UE). Poprawka 171 stworzyłby niebezpieczny precedens, ale Europa wysłała jasny komunikat do reszty świata i wybrała planetę zamiast polityki – podsumowuje Jasmijn de Boo, Wiceprezeska ProVeg International